Samen op zoek naar goed werk

Tom van Oeffelt, Manon Ruijters en collega’s (2021)

Het rapport Samen op zoek naar goed werk – Professioneel framen van de teamopgave doet verslag van drie-en-een-half jaar onderzoek met zeven mbo-teams naar ‘goed werk’. Hoe kan een team samen bepalen wat goed werk is in de klus die voorligt? Het belangrijkste resultaat? Vorm samen beelden van goed werk en put daarvoor uit de ervaringen. De publicatie biedt inspiratie voor het begeleiden van eigen teams, en het doen van onderzoek om de praktijk te verbeteren.

In het mbo – maar ook in de meeste andere organisaties – zijn teams de eenheden waar het om draait. Zij zijn verantwoordelijk voor kwaliteit en innovatie. Kwaliteit, ook in innovaties, is echter steeds moeilijker vast te pakken. Het werk wordt complexer en onzekerder, ook omdat het werkveld waartoe opgeleid wordt, verandert. Teamwork is nodig omdat het werk simpelweg niet alleen gedaan kan worden; je kunt niet meer alleen overzien wat goed is en wat het goede is om te doen.

Tel daarbij op dat veel partijen een beeld hebben bij die kwaliteit – ouders, studenten, overheden, inspectie, de school, en natuurlijk collega’s -, dan stijgt de complexiteit en is wat goed is om te doen nog lastiger te bepalen. Het werken in teams is daarbij in zichzelf ook uitdagend. Samenwerken, samen een beeld hebben van de opdracht, samen een ambitie hebben: zaken die niet vanzelf gaan, maar die wel nodig zijn als we ervan uit gaan dat professionals goed werk willen leveren; wij doen dat.

Als team werken aan complexe opdrachten vraagt leren: het niet-weten in die complexiteit aangaan. Het vraagt vanzelfsprekend ook dat het team resultaat boekt. In dit leren en realiseren is het hebben van een gedeelde set aan normen van belang: die geeft richting aan gezamenlijk handelen en houvast voor gezamenlijke reflectie. Want geen reflectie zonder norm en geen betekenisvolle actie zonder reflectie. We weten echter dat het samen komen tot een set aan normen, een professioneel frame zoals wij dat noemen, niet eenvoudig is, juist vanwege die complexiteit en vanwege de uitdagingen van teamwerk.

De vraag die daarom in het door het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) gesubsidieerde onderzoek centraal stond, luidde: hoe kan een team samen bepalen wat goed werk is in de klus die voorligt? Het belangrijkste inzicht is dat het waarderen en benutten van eerdere ervaringen nodig is in het samen bepalen van goed werk. Wat kom je in de nieuwe complexe opdracht tegen waar je al eerder ervaring in hebt opgedaan? In de ervaringen start het met elkaar zoeken naar: dit vinden wij goed werk.

In het boek lees je meer over het onderzoek en hoe je met een team kunt werken aan goed werk. Je kunt het boek hier downloaden. De bijlagen vind je hier.

Om te zien hoe het project heeft doorgewerkt, zie de uitzending op deze website.

Het project kwam tot stand met subsidie van Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO), Aeres Hogeschool Wageningen, HKU, Hogeschool Utrecht, Deltion College, Aeres VMBO en Aeres MBO, Albeda College.