Over de grondleggers en hun ‘GoodWork Project’
Het staat al jaren bij ons op de plank: het boek Good Work (2002) van Howard Gardner (wellicht herken je zijn naam van zijn gedachtengoed over meervoudige intelligentie), Mihaly Csikszentmihalyi (de schrijver van Flow) and William Damon (ontwikkelingspsycholoog en met name bekend vanuit zijn denken over morele vraagstukken).
Destijds was het niet alleen de titel die raakte maar ook de fascinatie met de geschiedenis ervan: drie doorgewinterde denkers die elkaar ontmoeten tijdens een retraite waarbij ze alle drie werkten aan een eigen boek. En die elkaar onder het genot van een goed glas wijn, dan de vraag stellen: ‘Als je nu een totale vrije keuze had, aan welk soort vraagstuk zou je nu de volgende tien jaar van je professionele bestaan willen besteden.’
En terwijl ze erover doorpraten komen ze tot de ontdekking dat ze inderdaad die keuze hebben en dat wat ze visualiseerden erg veel overlap vertoont, namelijk het raakvlak tussen excellentie en sociale verantwoordelijkheid. Het is dan 1994.
Hierbij het verhaal van dit drietal (overgenomen uit Queeste naar Goed Werk, 2018):
“Laat ik met het einde beginnen: het project loopt nog steeds, ook al is het door de loop van de jaren met regelmaat van focus gewisseld. Momenteel bestaat het onder de naam ‘The Good Project’ en richt het zich op het bevorderen van excellentie, betrokkenheid en ethiek in het onderwijs. Het bereidt studenten voor om goede werknemers en goede burgers te worden die bijdragen aan het algemene welzijn van de maatschappij. Concepten, kaders en middelen die worden ingezet, zijn ontstaan uit onderzoek en helpen studenten te reflecteren op de ethische dilemma’s die zich voordoen in het dagelijks leven. Het project is erop gericht hen de instrumenten te geven om doordachte beslissingen te nemen (The Good Project. Ideas and tools for a good life, 2017).
Het oorspronkelijke onderzoek dat begon onder de naam ‘The Humane Creativity Project’, voordat het rondom de eeuwwisseling wijzigde in ‘The GoodWork Project’, is een grootschalige inspanning om mensen en instituties te identificeren die een voorbeeld zijn van goed werk; werk dat excellent is kwaliteit, maatschappelijk verantwoord en betekenisvol voor de professionals vanuit de wens om zo zicht te krijgen op de manier om goed werk in onze maatschappij te versterken.
Sinds de start zijn drie teams, gekoppeld aan de drie initiatiefnemers aan slag gegaan met het onderzoek. Een team aan Harvard University, onder leiding van Howard Gardner, een team aan Claremont Graduate University onder leiding van Mihaly Csikszentmihalyi, en een team aan Stanford University onder leiding van William Damon. Het onderzoek bestond uit intensieve interviews in allerlei domeinen, waaronder journalistiek, genetica, bedrijfsleven, jazzmuziek, theater, filantropie, hoger onderwijs en zorg. De focus ligt in eerste instantie op de vraag hoe individuen komen tot een hoge kwaliteit en verantwoordelijk werk ten tijde van snelle verandering.
Gedurende de jaren van onderzoek werd steeds duidelijker dat de meeste professionals streven naar ‘goed werk’. Ze schrijven daarover: ‘Ze zijn er trots op iets te doen dat belangrijk is voor de samenleving, wat het leven van anderen verbetert en dat op ethische wijze wordt bereikt. Wat voor ons allemaal belangrijk blijkt – zowel werknemers als niet-werkgevers – is dat de banen waarop we vertrouwen, goed gedaan worden, met competentie en integriteit. We hebben allemaal een belang in ‘goed werk’ om de simpele reden dat we de goederen en diensten nodig hebben die het werk ons leveren en wanneer deze goederen onbeschoft zijn of de diensten corrupt zijn, dan veroorzaakt dat voelbaar leiden in ons leven.’ (GoodWork Project Team, 2004)
Ik deel dit optimisme, heb er zelf ook vaak in deze toon over geschreven: professionals willen graag goed werk verzetten (Manon Ruijters, 2015, 2016). Maar ik ben wel benieuwd welke verklaring deze denkers geven voor het feit dat op zoveel plekken iets anders te zien is dan goed werk? Waarom is het zo zeldzaam? Zij zeggen daarover: ‘Goed werk is moeilijker te bereiken dan alleen voldoende of ‘gecompromitteerd werk’. Dingen die moeilijker te bereiken zijn, zijn per definitie minder frequent omdat ze hebben meer tijd en meer energie vragen. Het is over het algemeen makkelijker te krijgen dan te presteren; het is makkelijker om zo snel mogelijk te stoppen dan die extra mijl te gaan. Van nature zijn we geprogrammeerd om energie te besparen. Onze genen werden door middel van evolutie gedeeltelijk geselecteerd om onnodige inspanning te sparen, om klaar te zijn voor onverwachte taken’ (GoodWork Project Team, 2004). De verklaring voegt nog een extra dimensie toe aan de zorg voor ‘energie’ die ik aan het begin van dit schrijven naar voren bracht.
Naarmate het onderzoek vorderde stonden meer en meer drie kenmerken centraal:
- het is technisch uitstekend
- het is persoonlijk zinvol en genereert betrokkenheid
- het is op ethische wijze uitgevoerd
‘Good Work’ is uiteindelijk gedefinieerd door de drie grondleggers als werk van hoge kwaliteit, maatschappelijk verantwoordelijk en betekenisvol voor de werker.”
In bovenstaande videoboodschap gaat Howard Gardner nog iets verder in op de vraag wat hij verstaat onder ‘goed werk’. Gardner bekleedt de leerstoel voor Cognitie- en Onderwijswetenschappen aan de Graduate School of Education van Harvard University (VS) en publiceerde meer dan twintig boeken, vertaald in zevenentwintig talen. Hij is het meest bekend geworden met zijn theorie over verschillende soorten intelligentie, die hij voor het eerst in 1983 uiteen zette in het klassiek geworden boek ‘Frames Of Mind. The Theory Of Multiple Intelligences’. Hij ontving o.a. de MacArthur Genius Award en meer dan twintig eredoctoraten. Met onderzoek naar goed werk is hij vanaf 1995 bezig. Sindsdien is hij met Mihaly Csikszentmihalyi en William Damon de trekker van het GoodWork Project.
In deze videoboodschap vat Gardner een aantal kerninzichten samen uit het project. Voor informatie over activiteiten en publicaties ga je naar de website van de GoodWork Project. Voor wie in het Nederlands verder wil lezen: in het boek Beroepstrots is een in het Nederlands vertaald artikel van de drie initiatiefnemers van het project te vinden met een uitgebreid overzicht van de resultaten van het GoodWork Project. In 2010 starten de School voor Politiek en Bestuur van de Universiteit Tilburg en de Stichting Beroepseer een samenwerking met Gardners Good Work Project.