Identiteitswerk

Na de publicatie van het praktijkboek Mijn Binnenste Buiten, waarin we een aantal handreikingen bieden om de eigen professionele identiteit te onderzoeken en te versterken, zijn we gestart met onderzoek naar hoe je je professionele identiteit in de dagelijkse werkpraktijk ervaart, ofwel identiteitswerk.

Door vraagstukken in onze maatschappij, veranderingen in organisaties, ontwikkelingen in het vak, maar ook veranderingen in manier van werken worden we uitgedaagd om ons af te vragen wie we (willen) zijn en wat we willen toevoegen. Vaak zijn die uitdagingen stimulerend, maar ze kunnen ook flink schuren. Toch zijn dit de processen waardoor we onze identiteit steeds verder uitkristalliseren. Ze helpen ons te worden wie we willen zijn, het is ons ‘identiteitswerk’, het proces dat onze identiteit vormt, maar ook repareert, onderhoudt, versterkt of herziet.

Nu is er identiteitswerk in soorten en maten. Zo beweeg je je in je werk te midden van regels, afspraken, gewoonten. Deze kunnen je helpen om je werk goed te doen, maar kunnen je ook beperken. Ook in het samenspel met je collega’s kun je je vrij of beperkt voelen. Iedereen kent wel situaties waarin je totaal jezelf kunt zijn, maar ook situaties waarin je je vaak vanzelf, zonder spanning te ervaren, aanpast (denk aan deelnemen aan ceremoniële activiteiten). En dan zijn er de situaties waarin de beelden die je van anderen hebt of de (vermeende) verwachtingen die anderen over jou hebben die zorgen dat je je niet kunt laten zien zoals je graag zou willen.

Identiteitswerk is er altijd. Het hoort bij het ‘gewone’ werk. Maar het is niet voor iedereen hetzelfde: wat voor de één stevig identiteitswerk oplevert, kost een ander nauwelijks energie.

Een heldere kijk op je eigen identiteitswerk helpt je zicht te krijgen op situaties die te weinig uitdaging of te veel spanning meebrengen. Het helpt je te anticiperen op het potentiële te veel of te weinig en heel gericht kritieke situaties te onderzoeken en aan te pakken. Het resultaat is een steeds ‘sterkere’ professionele identiteit. Stevig identiteitswerk kan er ook toe leiden dat je professionele identiteit gerichter oppakt en bewust iets opruimt of aspecten van jezelf onderzoekt die je dwars zitten.

Over identiteitswerk in crisistijd hebben we een boekje geschreven: Op weg naar ruimte en vrijheid. Crisis als aanleiding om inzicht te vergroten in (je) identiteitswerk. ​Ook in het artikel Identiteit = werk kun je meer over identiteitswerk lezen.

De onderzoeksgroep Professionele identiteit onderzoekt momenteel ook andere vormen van identiteitswerk zijn. Lees daarover meer bij onder meer de secties over beroepsidentiteit en ontwikkelidentiteit. In de loop van 2022-2023 volgt er nog een breder boek over identiteitswerk, over ontwikkelidentiteit, professionele identiteit, beroepsidentiteit en leiderschapsidentiteit.